Dövlət Rayon Elektrik Stansiyasının enerji qurğuları elementləri, köhnə buxar lokomotivi və elektrik xətləri - bütün bunlar Bayıldakı yeni bulvarın sənaye keçmişini xatırladır. Köhnə fabriklər və elektrik stansiyaları elə asanlıqla muzey və klublara çevrildi ki, sanki bu yerlər əsrlər boyu yaradıcılıq və alovlu partilər məkanı olmuşdur. Dəyişikliklər təxminən səkkiz il əvvəl başlayıb. Gəlin buraların möhtəşəm "təmir"dən əvvəlki vəziyyəti ilə tanış olaq. 

Nə idi: Paris Komunnası adına gəmi təmiri zavodu

Nə oldu: “XX-XXI əsr Azərbaycan rəngkarlığı” Muzeyi

Paris Kommunası adına gəmi təmiri zavodunun təməli (bu ad ona inqilabdan sonrakı dövrdə verilmişdir) 1889-cu ildə Xəzərin sahilində böyük limanların tikilməsi zamanı qoyulmuşdur. Bu zavod quru yük gəmilərində təmir işləri aparırdı, beş il əvvəl isə onun yerində “XX-XXI əsr Azərbaycan rəngkarlığı” muzeyi açılmışdır.

Muzeyin ekspozisiyası Azərbaycanın təsviri sənətinin inkişaf tarixini əhatə edir. Burada həm dəzgah rəngkarlığının əsasını qoyan ilk peşəkar sənətkarların, həm də artıq məşhurlaşmış rəssamların əsərlərini görmək olar. Muzeydə realizm də, modernizm də və postmodernizm də sərgilənir. Bu binada Azərbaycan siz təsviri sənətinin incəliklərini dərk edə bilərsiniz.

Nə idi: Krasin adına Dövlət Rayon Elektrik Stansiyası

Nə oldu: Daş Salnamə Muzeyi

1901-ci ildə neft yataqlarını elektrik enerjisi ilə təmin etmək üçün Bayıl Burnunda Bibi-Heybət Elektrik Stansiyası tikilib. Elektrik stansiyası 2000 at gücündə idi. 1920-ci ildə stansiya milliləşdirildi, daha sonra inqilabçı Leonid Krasinin şərəfinə adlandırıldı (indiki Bayıl meydanı da uzun müddət belə adlanırdı). 114 il sonra elektrik stansiyasının yerində Daş Salnamə Muzeyi tikilmişdir.

Muzeydə Qala və Qobustan da daxil olmaqla ölkənin hər yerindən gətirilmiş daş nümunələri saxlanılır. Muzeyin birinci mərtəbəsində Qobustandan gətirilmiş, ikinci mərtəbəsində isə Orta Əsrlərə aid eksponatlar nümayiş etdirilir.

Nə idi: Xəzər hərbi donanmasının gəmiləri anbarı

Nə oldu: Yarat Müasir İncəsənət Mərkəzi

YARAT Müasir İncəsənət Mərkəzi Keçmiş Hərbi Donanma anbarının binasında açılıb. Bu nəhəng bir obyektdə sənət məkanı kifayət qədər genişdir. Yaradıcı şəxsləri birləşdirən bu təşkilat 2011-ci ildə Aida Mahmudova və bir qrup rəssam tərəfindən yaradılmış və bu hadisədən dörd il keçdikdən sonra yeni binaya köçmüşdür.

Hal hazırda YARAT öz ziyarətçilərini sərgilər, master-klasslar, seminarlar, mühazirələr və digər layihələrlə sevindirməyə davam edir. Gənc sənətçilər gənc istedadların yetişdirilməsinə və təbliğinə yönəldilmiş ARTIM proqramı ilə dəstəklənir. Təşkilatın məqsədi Azərbaycanda müasir incəsənətə diqqəti cəlb etmək, onun dəyərini izah etmək və Azərbaycan incəsənətinin ölkədə və xaricdə inkişafı üçün şərait yaratmaqdır.

Nə idi: Enerji sənayesi binaları

Nə oldu: Enerji Club və Elektra Events Hall

Bayıl bulvarındakı klubların niyə belə adlandırıldığını heç düşünmüsünüzmü? Gəmiqayırma zavodları, neft yataqları və qüllələri, həmçinin Bayıldakı yaşayış evləri elektrik enerjisinə ehtiyac duyurdu. Bu enerjinin mənbəyi sahil sənaye zonası oldu. Sənaye binaları artıq konsertlər və diskotekalar məkanına çevrilib, lakin Enerji və Elektra klublarındakı enerji kiçik bir kəndi işıqlandıra bilər.

Bəs siz Azərbaycanda daha hansı oxşar bina tanıyırsınız?