Bəşəriyyətin yeni yarandığı zamanlar elə bir dövr var idi ki, pul yaranmamışdı. İlk dəfə bu lazımsız kağızlara sahib olmaq fikri kimin ağlına gəlmişdi - məlum deyil. Əslinə qalsa, pul həmişə kağızdan hazırlanmayıb. İnsa üçün pulu daş, balıqqulağı, dəri, xəz və hətta duz kristalları da əvəz edib. 

Lakin gəlin əskinaslara qayıdaq. Pul əskinaslarının arasında həqiqətən qəribələrinə rast gəlmək mümkündür. Onların üzərindəki təsvirlər heç bir məntiqi izaha uyğun gəlmir. Buna baxmayaraq, onları kimsə yaratmış və hətta dövriyyəyə belə daxil etmişdir. İnanmırsınız? Özünüz tanış ola bilərsiniz:

30-cu illərdə süqut etmiş alman iqtisadiyyatı sətiraltı mənaya malik əskinaslar yaratmışdır:

İnflyasiya o qədər irəli getmişdi ki, 100 mlrd. markalıq əskinaslar yaranmışdı.

Lakin heç kim 100 trln.-luq əskinas yaratmış Zimbabvenin rekordunu qıra bilməmişdi.

90-cı illərin ikinci yarısında İsveçrə öz pullarını dəyişərək, şaquli edir və əskinasların üzərinə ölkənin tanınmış insanlarının şəkillərini yerləşdirir.

Qazaxlar isveçrəli kolleqalarından geri qalmamaq fikrinə düşürlər. Lakin ənənəvi formatın tamamilə dəyişilməsindən imtina edərək, bir üzü üfüqi, digər üzü isə şaquli olan əskinas buraxırlar.

Londonda isə yalnız şəhərin bir rayonunda fəaliyyət göstərən əskinas var. Yerli həvəskarlar 2009-cu ildə dünya böhranı fonunda tənəzzül etmiş  iqtisadiyyatı dəstəkləmək məqsədi ilə əskinas buraxmaq qərarına gəlirlər. Hökümət onlara yardımçı oldu. Əskinasların üzərində musiqiçi Devid Boui, aktrisa Oliv Moris, alim Ceyms Lavlok, basketbolçu Loul Denq və s. məşhur britaniyalılar təsvir olunmuşlar.

Norveçdə isə dizayn özərində bir o qədər də əziyyət çəkməmək qərarına gəliblər. Əskinasın bir üzünü onlar normal təsvir ediblər, ikinci üzünü isə piksellərə çeviriblər. Hərçənd, mənə elə gəlir ki, bu proqramın sistem yanlışlığı olub və heç kəs bu səhvi düzəltməyib.