Natinal Geographic dünyadakı ən təhlükəli 10 vulkanının siyahısı açıqlayıb. Problem isə burasındadır ki, bu vulkablar iri şəhər və qəsəbələrə yaxın ərazilərdə yerləşirlər. Bu səbəbdən də, onlar insan həyatı üçün təhlükəli hesab edilirlər. Birindən başqa. Amma bu haqda bir qədər sonra. Vulkan püskürməsi zamanı bir neçə təhlükə var. Əgər vulkan püskürən zaman siz yaxında yerləşirsinizsə, ən təhlükəlisi piroplastik axındır. Bu, saatda 700 km sürətlə irəliləyən kül və daşlardan ibarət səddir. Növbəti təhlükə - bazalt bonbalarıdır. Onlar vulkanın içindən atılaraq onlarla kilometr uzağa düşə bilirlər. Sonda isə zəhərli qazlar və külün özü. Amma kül, yəqin ki, ən təhlükəlisidir. O, hər yerə daxil olur. Həm də ki, bu kül sizin ağ ciyərlərinizdəki maye ilə əlaqəyə girərək, betonabənzər qarışığa çevrilir və alveolları tıxayır. Bir müddət sonra ağ ciyərlərin fəaliyyəti dayanır. Onu nəfəs yollarından təmizləmək isə qeyri-mümkündür. Bunu sizə niyə deyirəm? Birincisi, biz də seysmik zonada yaşayırıq. İkincisi, Xəzər dənizinin dibi aktiv geoçatdır. Bizim gölümüzdə vaxtaşırı yeni adalar meydana gəlir. Vulkanik aktivlikdən azad olmağın yeganə yolu - qaçmaqdır. Arxaya baxmadan. Alimlər vulkan püskürməsini əvvəlcədən xəbər verəcək sistemləri təkmilləşdirməyə çalışırlar.
Etna
Vaxtaşırı tək İtaliyanın deyil, bütün Avropanı da təşvişə salır.
Vezuvi
Bir dəfə o artıq bir şəhəri məhv edib. Nə bilmək olar, daha nələr törədəcək?
Popokatepel
Cənubi Amerikanın ən təhlükəli vulkanlarından biri.
Kilauea
Bu sadəcə vulkan deyil. Bu, insanlara ilbəil yaxınlaşan lava çayıdır.
Niraqonqo
Afrikanın ən aktiv vulkanıdır
Santa- Mariya
Onun püskürməsi 30 min il əvvəl başlayıb və hələ də davam edir. Şəkildə vulkanın insan məskənlərinə nə qədər yaxın yerləşməsi aydın görünür.
Manuo-Loa
Dünyanın ən iri vulkanlarından biri. Ümumi sahəsi 80 min kv.km təşkil edir.
Sakuradzima
Periodik olaraq yaponiya arxipelaqının cənub adalarını silkələyir. Fukusimada baş verən hadisələr vulkanın yaxınlığının nə dərəcədə təhlükəli olduğunu göstərdi.
İnid isə iki çempion. Bu iki vulkanın hər biri məşhurdur. Onlardan biri bütöv bir sivilizasiyanı məhv etmişdir. İkincisi isə bütüm bəşəriyyəti məhv edə bilər. Beləliklə, birincisi:
Santorin
Ona xarici görünüşünə görə qiymət vermək lazım deyil. Bütün bu ada bir vulkanın ağzı olub. Püskürmə zamanı onun konusu uçub. Halhazırda vulkan demək olar ki, qeyri-aktivdir. lakin son püskürməsi zamanı o, krit-miken mədəniyyətini məhv etmişdi.
Birinci yerdə isə, təhmin etdiyiniz kimi, Yelloustoun parkıdır.
90 km diametrlik bu park elə vulkanın özüdür. Onun püskürmə tezliyi - 600 min ildən birdir. Son dəfə isə 640 min il əvvəl püskürüb. Məhz buna görə də, alimlər bu qədər narahat olurlar. Əgər vulkan oyansa, onun külü bütün avropanı 2-3 sm-lik təbəqə ilə örtəcək. xatırladıram ki, yelloustoun Amerikada yerləşir. Ona görə də ümid edəcəyik ki, ABŞ-ın bu il başladığı marsın kolonizasiyası proqramı uğurlu keçəcək və insanlıq bu kataklizm zamanı canını qurtarmağa yer tapacaqdır.