...Zorlanmaya məruz qalmış qadınlar əksər hallarda, özləri günahkar olurlar. Xəbər məqalələrinin alrındakı şərhlərə əsasən, insanların dörddən biri belə hesab edir. Acınacaqlı haldır ki, zorlanma ilə üzləşmiş qadınlar hər zaman anlayışla qarşılaşmırlar. Qurbanların özlərinin günahkar olduğu fikirli insanların çoxluğu dəhşətə gətirir. Kütlə qadını günahlandırmağa tələsir: "özü günahkardır", "gözləri parıldayırdı", "əxlaqlı olaydı", "bilinmir, necə geyinmişdi". Bəzən qınaq yetmirmiş kimi, qurbanın şəxsiyyətini alçaldan açıq təhqirlərə də yol verilir. Belə hallarda dürüstlük və anlayış kimi insani keyfiyyətləri gözləmək ağılsızlıqdır. Kimin haqlı, kimin haqsız olduğunu müəyyən edən şəxslərə nəyisə çatdırmaq demək olar ki, real deyil.
Yetkinlik yaşına çatmamış qız uşağının zorlanmaya məruz qalması bir daha sübut edir ki, zalım insana nəinki gecə, qaranlıq küçədə, hətta öz evində də rast gəlmək mümkündür. Statistikaya əsasən, əksər zorlanma halları zamanı zorlayan şəxs öz qurbanını yaxşı tanıyır, onlardan yarısı isə elə qurbanın evində baş verir. Sual: evinə soxulan insan tərəfindən zorlama məqsədi ilə döyülən ana, bacı, qız nədəsə günahkardırmı? Bu zaman razılaşmaya bilmərik ki, zorlama hadisələri xəbər proqramları üçün maraqlı süjetlərə çevrilib.
"Ata, qardaş və əmi 15 yaşlı qızı zorladı", "Bakıda iki kişi bir qadını zorladı", "Bakıda bir qadın döyüldü və zorlandı", "Yasamalda binanın qarşısında qadın zorlandı", "Ələtdə kişi qızının baldızını zorladı", "Masazırda, yerli əxlaqsızlıq yuvasında kişi arvadını qətlə yetirdi", "Bakı sakini keçmiş arvadının başını və cinsiyyət orqanın kəsdi"... Bu təkcə son bir neçə günün xəbər başlıqlarıdır.
"Təmiz dünya" qadınlara yardım cəmiyyətinin nümayəndəsi Mehriban Zeynalova deyir ki, belə cinayətlərin səbəbi cəmiyyətin mədəniyyət səviyyəsi və stereotiplərdə gizlənir. Onun fikrincə, fiziki və seksual zor tətbiqinə məruz qalan qadınlar aşkarlanmaqdan qorxurlar. Zorlanma qurbanları səssiz əzab çəkirlər. Susaraq, polisə, məhkəməyə və ya başqa ictimai təşkilatlara müraciət etməyə qorxurlar. Cəmiyyətin qınağından qorxur, ailələrinin rüsvay etmək istəmir, doğmalarının gözündən düşməkdən çəkinirlər. "Pressinqə məruz qalan alçaldılmış qadın özünəqəsd kimi ən son yola üz tuta bilər" - xanıç Zeynalova bildirir.
"Əksər hallarda, təhqir və günahlandırmalarla, qəribə də olsa, qadınlar çıxış edir. Belə davranış modeli, daha çox qadının daxili qorxusundan xəbər verir; hər bir qadın anlayır ki, özünə qarşı da belə davranışdan sığortalanmayıb və özünü günahkar hesab edir. Bu, günah sindromu adlanır. Digər tərəfdən, qadın sübut etməyə çalışır ki, qurbandan üstündür və bununla da riskdən uzaqdır: "Mən gecələr qaranlıq dalanlarda gəzmirəm", "tanımadığım kişilərin avtomobilinə əyləşmirəm", "əxlaqsız hərəkətimlə kişiləri təhrik etmirəm".
Zeynalovanın sözlərinə görə, qurnan çevrilmiş qadının ünvanına qınaqlara yol vermək olmaz: "Qadınlar hüquq-mühafizə orqanlarına "özün günahkarsan" sözünü eşitməmək üçün müraciət etmirlər. Zorlanma konkter bir insana qarşı deyil, insanlığa qarşı edilən cinayətdir. Qısa ətək və ya qəribə davranış zorlama üçün üzrlü səbəb deyil. Bunu artıq anlamaq lazımdır".
Psixoloq Leyla Əliyeva əmindir: "Normal (sağlam) kişi heç vaxt zor tətbiqinin başlandığı sərhəddi keçməz. Hətta qadın onu açı-aşkar başdan çıxarmağa başlayıb, sonradan fikrini dəyişsə belə. Əgər kişi bu həddi keçir, yox cavabı ilə razılaşmaq istəmirsə, o, artıq cinayətkardır. Belə insanlara bəraət qazandırmaq olmaz. Qadının özünün zorlamada günahkar olduğunu hesab edənlərə Fuad Şabanovun "sonuncu reys" filminə başmağı təklif edirəm. Qız sevdiyi oğlanla avtobusa minir. Oğlanı döyərək, onun gözləri qarşısında qızı zorlayırlar. Manyakın qurbanı yaşından asılı olmayaraq, istənilən qız, qadın, uşaq ola bilər və onun nə geyindiyinin və yanında kimimn olduunun fərqi yoxdur. Zorlama hallarının tez-tez baş verməsinin səbəbi, qurbanların susmasıdır. Zorlanma haqqında məlum olandan sonra isə cəmiyyət susur yada daha pis - qınayır. Özgələrin ölümü bəzi insanları maraqlandırmır. Bütün bu vəhşiliklər çox vaxt, periferiyada, rayonlarda baş verir. Amma belə cinayətlər haqda susulsa, inanın ki,qətl və zorlama dalğası Bakını bürüyəcək. Çünki aqrar krizis və kasıblıq insanları kəndlərdən şəhərə köçməyə məcbur edir. Cinayət Məcəlləsinin müvafiq maddəsində cəzanın şiddətlənməsində israr etmək lazımdır. Rayonlarda qadınlara yardım mərkəzləri təşkil olunmalıdır: təhsildə, işə düzəlmədə yardım etmək lazımdır. Kəndlərdə qadınlar ilk dəfə ginekoloqu doğuş zamanı görürlər. Yaxşı halda.
BBC-də yayımlanan daha bir acı statistika: Asiyanın bəzi ölkələrində kişilərin dörddən biri boynuna alıb ki, bir dəfə də olsa həyatlarında qadına qarşı zorlama tətbiq ediblər. BMT tərəfində6 Asiya ölkəsində 10 min kişi arasında aparılan sorğu göstərib ki, məcburi seks xüsusilə ailə daxilində yayılan haldır. Lakin hər onuncu kişi daimi seksual partnyoru olmayan qadını zorladığını boynuna aldı.
Qeyd edək ki, Azərbaycan - qadın diskriminassiyasının hər növünü ləğv edən 188 ölkədən biridir.
