Yəqin ki, insan orqanizmində göz kimi mürəkkəb mexanizm yoxdur. İnsan əsrlər boyu belə bir mükəmməllik yarada bilməmişdir. Təəssüf ki, məhz görmə orqanının xəstəlikləri insanın həyat keyfiyyətinin azalmasına səbəb olur.

Bu gün biz təcrübəli həkim, parlaq cərrah və gözəl insan İmran Carullazadə ilə söhbət edirik.

İmran, həkim olmaq qərarına necə gəldiniz?

Həkim olmaq barədə hələ məktəbli ikən düşünürdüm. Nə ilə məşğul olmağımdan asılı olmayaraq, bu işi mükəmməl görmək istəyirdim. Valideynlərimin də həkim olduğunu nəzərə alsaq, mən əmin idim ki, bu işdə onlar mənə yardım edəcək və gözəl nümunə olacaqlar. Sonradan təbii ki, peşə məni cəlb eləməyə başladı. Peşəmi həqiqətən sevməyə başladım.

Daha bir vacib səbəb var idi: bir çox kabinetdən asılı peşələrdən fərqli olaraq, həkimin sənətini əlindən almaq mümkün deyil.

Xəstələr ən çox hansı problemlərlə sizə müraciət edirlər?

Oftalmoloq-okuloplastik olduğumu nəzərə alsaq, paasiyentlərin müraciətləri müxtəlif xarakterli olur. Daha çox zəif görən insanlar görmələrinin korreksiyası üçün müraciət edir. Bu həm eynəklə, hən kontakt linza ilə, həm də lazer korreksiyası vasitəsilə həyata keçirilir. tez-tez katarakta və qlaukoma kimi xəstəliklərlə müraciətlər olur. Bu xəstəliklərin vaxtında aşkarlanması görmə qabiliyyətinin tamailə itirilməsinin qarşısını ala bilər.

Plastik əməliyyatlar zamanı isə ən çox təsadüf olunanlar, əlbəttə ki, göz qapaqlarında olan problemlərlə əlaqəli və ya göz altında üzə yorğunluq ifadəsi verən dərinin aradan götülməsi ilə əlaqədar olunan müraciətlərdir.

Plastik cərrahlıq peşəsinin çətinliyi nədədir?

Plastik cərrahın əsas problemi - xəstənin nə istədiyini dəqiq anlamaqdır. Xəstənin əməliyyatdan nə nəticə gözlədiyini başa düşmək və ona istədiyi nəticəni verməkdir. Bu, ən vacibidir. Yexniki ifa o qədər də mürəkkəb məsələ deyil. Ən əsası - kimijn üçün nəyin daha yaxşı olacağını anlamaqdır. 

Xəstələrdən imtina etdiyiniz hallar olurmu? Olursa, hansı səbəbdən?

Əlbəttə, elə hallar olur ki, mən xəstədən imtina edirəm. Çünki əsas məqsədim sadəcə xəstəni əməliyyat etmək deyil, ona, istədiyini vermək və bu an ona ziyan yetirməməkdir. Əgər görürəm ki, pasiyentin əməliyyatın nəticələri haqda təsəvvürləri qeyri-realistikdir, əgər 70 yaşında bir insan 20 yaşındakı gənc kimi görünmək istəyirsə, mən bilirəm ki, bu mümkün deyil. Mən insanı bir qədər cavanlaşdıra, onun görünən yaşını azalda bilərəm. Amma əgər insan plastik cərrahiyyənin nəticələrini düzgün anlamırsa, mən ondan imtina edirəm. Həmçinin, əgər pasiyent yetkinlik yaşına çatmayıbsa və ya ümumi sağlamlıq vəziyyəti ona əməliyyat olunmağa imkan vermir, əlbəttə ki, heç bir əməliyyatdan söz ola bilməz.

Təcrübəniz zamanı özünəməxsus əməliyyatlar olubmu?

Olub, o qədər ço olmasa da. Bir qayda olaraq, bu, rekonstruktiv əməliyyatlardır. Yəni, əgər öncəki əməliyyat qeyri-professional keçirilmiş və ya bu və ya digər səbəbdən fəsadlara gətirib çıxarmışdırsa. Belə əməliyyatlarımdan biri Amerika Oftalmoloji Akademiyasında birinci yerə layiq görülmüşdü.

Bəs bilavasitə gözün hansı xəstəliklərinə daha çox rast gəlinir?

Yaxında və uzaqdangörmə, yaşla əlaqədar görmənin zəifləməsi - bunlar lazer korreksiyası vasutəsilə asanlıqla bərpa olunur; katarakta, qlaukoma; son zamanlar, ekologiya ilə əlaqədar, allergiyaların sayı artıb. Həmçinin, uzun müddət kompüter arxasında çalışan insanların gözlərindən yaşaxma kimi peşə xəstəlikləri.

Bəs hansı simptomlar insanın diqqətini çəkməlidir?

Görmənin əvvəllər olmayan bulanması əlamətlərdən biridir. Hər 6 aydan bir gözlərinizi növbə ilə bağlayaraq, eyni məsafədən obyektə baxın. Əgər görmə qabiliyyətinin zəiflədiyini hiss edirsinizsə, həkimə müraciət edin.

Yaşlı insanların əməliyyat olunması üçün hansı məhdudiyyətlər var?

Yeganə məhdudiyyət - ümumi sağlamlıq vəziyyətidir. Əməliyyatdan öncə xəstələr ümumi müayinələrdən keçir, analiz verirlər. Əgər heç bir əks-göstəriş aşkar olunmursa, mütləq əməliyyat edirik.

Yaşlı insanların həyatı, adətən, evdə keçir. Onlar saatlarla bir kresloda otura bilirlər. Pis gördükləri zaman isə bu, həm də onların yaxınlarına böyük problemlər yaşadır. Nənə-babalarımız bizdən asılı vəziyyətə düşürlər. Əslində, bu, onları da narahat edir. Çünki onlar bütün ömürləri boyu heç kimdən asılı olmayıblar. Əməliyyatdan sonra isə onların həyat eşqi artır, əhvalları yaxşılaşır, onlar artıq heç kimə möhtac olmurlar, daha asanlıqla hərəkət edə bilirlər. Tədqiqatlar göstərir ki, yaşlı insanlarda göz əməliyyatından sonra hətta travma təhlükəsi də dəfələrlə azalmış olur.

Yaxına və uzağa görmə ilə problemlər cüzi olanda əməliyyat eləmək vacibdirmi?

Əgər bu problemlər pasiyentin həyatına təsir edirsə, onları aradan qaldırmaq daha düzgün olardı. Əgər görmə getdikcə pisləşirsə, onda gözləməyin mənası yoxdur.

Uşağın görməsində problemin olduğunu necə müəyyən etmək olar?

Əlbəttə, uşağı vaxtında həkimə göstərmək lazımdır. Yarımçıq doğulmuş uşaqları - ilk növbədə. Çünki körpələrin görmələrindəki qüsur vaxtında aşkarlanmasa, onlar həyatları boyu kor qala bilərlər. Bundan əlavə, ev şəraitində, valideynlər özləri də uşağın görmə qabiliyyətini yoxlaya bilərlər. Bunu üçün növbə ilə sağ və sol gözləri bağlayıb, uşağın obyekti izləməsinə və baxışın fiksasiya etməsinə diqqət yetirmək lazımdır. Bu,a dətən 3-6 aylardan başlayaraq edilməlidir. Əgər gözlərin görməsi arasında fərq varsa, dərhal həkimə müraciət etmək lazımdır.

Qiraət, kompütre, televizor, qədcetlər. Bunlardan hansı daha ziyanlıdır?

Əvvəllər elektron-şüa borusu vaxtı televizorlar çox zərər yetiriridilər. İndi ekranlar yastılaşıb. Ziyanı azalıb, amma yenə də sayrışan ekran görmə orqanına mənfi təsirini görtərir. Bu, xüsusilə 5-6 yaşlı uşaqların sinir sistemini zəiflədir. Odur ki, qədcetlərin, planşetlərin və telefonların istifadəsini mümkün qədər azaltmaq lazımdır. Onlardan tamamilə imtina uşağın müasir dünyada inkişafını ləngidə bilər. Amma, hər halda, istifadəni minimuma endirməliyik. Bir də ki, insanlar aşıq havada daha çox olmalıdırlar. ETT insanları qapalı məkanlara köçməyə vadar edib. Və yüz il əvvəl yüzlərlə metrə fokuslaşan insan gözü indi sadəcə olaraq, 2-3 məsafəyə işləyir. Bu da gələcəkdə öz fəsadlarını göstərir.

Bəs boş vaxtınızı necə keçirirsiniz?

Boş vaxtım o qədər də çox deyil. Amma bir balaca zaman oğurlaya biləndə, onu ailəmlə keçirməyi sevirəm. Üstəlik, bu yaxınlarda həyat mənə ata olmaq xoşbəxtliyini bəxş edib.