URBAN.AZ
URBAN.AZ

Telegram Banner

İlin bu günü mağazalar illik gəlirlərinin 20-50%-ni qazanırlar, nəhəng alış-veriş mərkəzlərində isə basırıqlıqdan insanlar həlak olur. Əbəs yerə noyabrın son cümə gününü “qara cümə” (Black Friday) adlandırmayıblar.

Məhz bu gün ictimai aktivistlər insanları etdikləri alış-verişə daha düşüncəli yanaşmağı və istismarçı cəmiyyətdən imtina etməyə çağırırlar. Hər il noyabrın sonunda dünyanın bir çox ölkələrində insanlar mal almaqdan imtina edərək, özlərinə ifrat istehlakın təhlükəli tendensiya olduğu barədə xəbərdarlıq edirlər. Alış-verişsiz bir gün (Buy Nothing Day) Şimalı Amerikada Şükran günündən sonrakı gün, Avropada isə daha bir gün sonra, şəmbə günü, yəni bütün dünyada milad alış-verişinin başlandığı gün qeyd olunur. Bu bayram-aksiyanın ideyasının əsası 1922-ci ildə Amerikada qoyulmuşdur. Alış-verişdən imtina ideyası ilə estoniya mənşəli kanadalı jurnalist Kalle Lasn çıxış etmişdir. Onun fikrincə, iqtisadi böhranın səbəbini likvidlik və idarəolunmaz bazarlarda deyil, düşüncəsiz və ifrat istehlak mədəniyyətində axtarmaq lazımdır.  Aksiyada iştirakın şətləri sadədir – 24 saat ərzində hər hansı bir alqıdan imtina etmək lazımdır.

Aksiya tərəfdarlarının ən sevdiyi arqumenti odur ki, yüksək həyat səviyyəli ölkələrdə dünya əhalisinin cəmi 20%-i yaşayır. Onlar Yer planetinin təbii resurslarının 80%-ni istifadə edirlər. Bu nəinki planetimizin sərvətlərinin ədalətsiz bölünməsidir, həm də ətraf mühitə vurulan hədsiz ziyandır. 2001-ci ildə Adbusters saytının sayəsində bu aksiya beynəlxalq miqyasa yüksəlmişdir. Alış-verişdən imtina günü Meksika, Kanada və ABŞ-dan başqa daha 55 ölkədə qeyd olunur. Hal-hazırda daha 10 ölkə bu aksiyaya qatılıb. Bundan başqa, aktivistlər “Dünyada sülh naminə hüç nə alma” şüarı altında tədbirlər keçirərək, dünya ictimaiyyətinin diqqətini cəlb etməyə çalışırlar. Aksiyalar ticarət mərkəzlərində keçirilərək, orta ABŞ sakininin meksikalıdan 5 dəfə, çinlidən 10 dəfə və Hindistan vətədaşından 30 dəfə çox mal aldığı kimi məlumatları saxlayan videoçarxlar nümayiş etdirirlər.



Şərhlər