Facebook məkanındakı qadın qruplarından birində mən uzun müddət unutmayacağım bir şərh oxudum. "Second-hand" elanının altında bir xanım yazırdı ki, küçədə bu və buna oxşar mağazalar gördükdə o, heç kəsin onun bu mağazadan alış-veriş etdiyini düşünməməsi üçün təcili şəkildə küçənin əks tərəfinə keçir.

İstifadə olunmuş əşyalar dünyasına səyahət etməzdən əvvəl biz bu mövzu ilə bağlı mövcud olan yanlışlıqlar haqqında məlumat almaq qərarına gəldik. Bəziləri deyir ki, "second hand" işçiləri satdıqları paltarları gecələr ölüxanaya daxil olub meyitlərin əynindən çıxarır, bəziləri isə bu köynəklərin yaxasında və şalvarların balaqlarında bitlərin olması ilə qorxudur. Bəziləri hesab edir ki, insanın aurası paltarda həkk olub paltarın növbəti sahibinə keçir. Məhz bu səbəbdən paltarınızın əvvəlki sahibi ruhi xəstə olubsa, siz də tezliklə psixoloji nasazlıqdan əziyyət çəkəcəksiniz.

Həmçinin müsbət şərhlər də var: bəzi istifadəçilər qeyd edir ki, bu cür mağazalarda brend paltarlarını çox ucuz əldə etmək olar, digərləri üçünsə geyimin qiyməti deyil, keyfiyyəti və davamlılığı vacibdir.

Bu mövzuda bir araşdırma aparmağı qərara aldıq!

İlk dayanacağımız – Bakıda ən geniş yayılmış MEMİ "second hand" mağazaları şəbəkəsinin mağazalarından biridir. Dörd otaqdan ibarət bu mağaza "İçərişəhər" metro stansiyasının yaxınlığındakı zirzəmidə yerləşir. Qapının üzərində "Avropadan gətirilmiş paltarlar ən ucuz qiymətlərlə" ("Одежда из Европы по самым низким ценам"). Bu, həqiqətə uyğundurmu?

İlk əvvəl üzərində dünya üzrə tanınmış kuturyelərin etiketləri olan vəd olunmuş təzə mallar axtararırıq. Prada, Dolce & Gabbana və Gucci geyimləri gözümüzə dəyməsə də, geniş çeşiddə H&M, Zara və Bershka paltarlarının, yəni donların, köynəklərin, şalvarların və hətta ayaqqabıların belə yığıldığını görürük. Hamısı yaxşı vəziyyətdə. Yeri gəlmişkən, "second hand" ayaqqabıları haqqında ayrıca söhbət açacağıq. Belə ki, ayaqqabılara burada iki otaq ayrılmışdır. Rəflər Adidas, New Balance, Puma və Fila şirkətlərinin orijinal malları ilə doludur.

Yanımdakı qızlar: "Görəsən, bu orijinaldır? Dəqiqmi orijinaldır? Orijinaldırsa, mən alaram",- deyərək pıçıldaşırlar.

Demək olar ki, idman ayaqqabılarının hamısı... kiminsə geyindiyi idman ayaqqabıları kimi görünürdü. Avropadan Azərbaycana gələn yolda onlar paltaryuyan maşınlarda bir neçə dəfə yuyulur, əzilir, hətta bağlarını itirir. İndisə bir balaca qiymətlər haqqında. Əlimdəki boz “nike” idman ayaqqabısının qiyməti 70 manatdır. Hər bir Memi mağazası 25 faiz endirim təklif etdiyindən, bu idman ayaqqabısının yekun qiyməti 52 azn olacaq. Satmaq üçün alınan geyinilmiş ayaqqabının 1 kiloqramının təxminən 7 alış qiymətilə alındığını nəzərə alsaq, bu satış qiymətinin olduqca baha olmasını anlaya bilərik. Lakin qeyd edək ki, digər otaqda bir ailə orijinal olduğu üçün kişi qış ayaqqabısını yaman tərifləyirdi.

Mağazadan çıxarkən xəzinədar, yəni kassir xanıma: “Satmaq üçün paltar gətirmək olarmı?”,-sualını verdik. Cavabı mənfi oldu. O, dedi ki: “Azərbaycana daxil olmazdan əvvəl hər bir paltar kimyəvi emal olunur. Bizim işimiz onu sadəcə satmaqdır. Əhalidən satdıq paltar almağımız isə sanitar qaydaları pozar. Belə ki, biz heç bir paltarı kimyəvi təmizlənməyə məruz qoymuruq. Dəri xəstəlikləri və parazitlərlə bağlı problemlər heç kəsə lazım deyil”.

Şəbəkənin iş prinsipini isə o, aşağıdakı kimi izah etdi: “Yeni paltarlar hər gün daxil olur, həftədə bir dəfə isə biz bütün paltarları dəyişirik. Satılmayan paltarlar filiallar arasında yenidən bölüşdürülür, filialları “gəzən” paltarların qiyməti tədricən azalır”.

Brendlər: Madonna, Charles Tyrwhitt, Сlockhouse, Yessica, G.I.G.A DX, Gina Benotti, New Yorker, Pimkie, Esprit
Faydalı seçim: üst paltarı, köynək, gündəlik don
Ünvan: Şeyx Şamil küç, 9
İş vaxtı: 10:00-20:00

Təcrübəmizin ikinci iştirakçısı Sahil metro stansiyasının yaxınlığındakı MEMİ-dir. Bir neçə il burda fəaliyyət göstərən bu mağazanın daimi müştəriləri var. Satıcılar onlar üçün burada maraqlı mallar saxlaylır. Əvvəlkində olduğu kimi bu MEMİ-də də şəxsi əşyalarınızı yerləşdirməyiniz üçün kiçik rəflər var (təəssüf ki, onların ağzı qıfıllanmır). Mağaza bir geniş zaldan ibarətdir. Malların çoxu masalara düzüldüyündən arzuolunan malı tapmaq üçün bir qədər hövsələli olmağınız lazım gələcək. Divarlardan bayraq kimi çantalar asılıb, lakin seçim bir qədər kiçikdir, çantalar isə dəbdən düşmüş və bir qədər sürtülmüşdür. Burada çoxlu ayaqqabı rəfi olduğundan biz onlara tərəf yollanırıq. Burada da həmçinin qiymətlərin yüksək olmasından heyrətlənirik. Belə ki, dabanı içəri tərəfdən tam sürtülmüş yüngül qadın ayaqqabısına 60 manat qiymət qoyulub. Bu, necə olur? Axı bu ikinci əldir!

Lakin şalvarlar arasında biz brend mal tapdıq – Pierre Cardin jins şalvarı 25 manata.

“Second hand” mağazalarında dəqiq ölçüdə paltar tapmaq çox çətindir. Burada palar seçərkən “verirlərsə, götür” prinsipi əsas götürülür.

Mağazadan çıxarkən alıcılardan birinə: “MEMİ-yə sizi gətirən nədir?”,- sualını veririk. Cavabı aşağıdakı kimi olur: “Burada mən yoldaşım və oğlum üçün paltar alıram. Ucuz və keyfiyyətli mallar çoxdur. Bəzən çox yaxşı ayaqqabıya rast gəlmək olur. Bu gün oğlum üçün bir-iki köynək seçmişəm, oğlum gələr, geyinər, əyninə olsa, alar”.

Üçüncü MEMI – Rəşid Beybutov Teatrının yaxınlığında təzəlikdə açılan bir filialdır. Xüsusi qoxulu zirzəmiyə enirik və gərgin işin şahidi oluruq - mağaza işçiləri yeni malları düzür, köhnələrini isə böyük kisələrə yığır. Onlar öz işlərini görərkən biz köynəklər və koftalar asılmış cərgələrin yanından keçirik. H&M və Gina Benotti köynəkləri bunların arfasında çox səliqəli şəkildə yer almışdır. Geniş çanta seçimi göz oxşayır. Həmçinin məktəbli bel çantaları sırası da var. Ayaqqabılar burada da şübhə yaradır. Belə ki, onların arasında Qixing Çin şirkəıtinin malları var. Bu ayaqqabı cütünü Çindən 20 manata sifariş etmək olsa da, burada onun qiyməti iki dəfə artıqdır.

Son zamanlar Bakıda tədricən MEGAHAND mağazalar şəbəkəsi inkişaf etməkdədir. Bu şəbəkənin 28 may (Jale Plaza), Qara Qarayev metro stansiyasının yaxınlığı, Sumqayıt və Gəncədə filialları var. Bu mağazalarda çox maraqlı endirim sistemi fəaliyyət göstərir: 10 faizdən başlayan endirim hər gün artır. Nəticədə bəzi malları demək olar, pulsuz almaq olar. Lakin bu mağazaların hiyləgər rəhbərliyi yaxşı malları gizlədir və endirimi yalnız satılmayan mallara edir. 

Burada işlər daha ciddidir. Belə ki, şəbəkənin saytı və Facebook səhifəsi var ki, onların vasitəsilə endirimlər və yeni gələn mallar haqqında məlumat almaq olar. Mağazada (biz 28 may filialında olduq) müştərini əşyalarının saxlanması üçün qıfıllanan rəflər və geyinmə otaqları var. Geyimlər harada gəldi atılmır, işçi personal isə paltarların öz yerində olmasına nəzarət edir. M və L hərfləri arasında çaşqınlığın yaranmaması üçün hər bir asılqanın yanında ölçü cədvəli yerləşdirilib. Bu mağazalarda toxumaq üçün iplərin və hətta adyalların belə satılması onları digər "second hand"lərdən fərqləndirir. Yeni iplik mallarının gətirildiyini söyləyən inzibatçı bizi kisələrlə dolu anbara aparır. Gedərkən ayaqqabılara nəzər salırıq – burada 10-40 manat (endirimi yaddan çıxarmırıq) qiymətində olan ayaqqabılar həqiqətən yaxşı vəziyyətdədir.