URBAN.AZ
URBAN.AZ

Telegram Banner

Ruhi xəstə insanlar hər zaman ayri-seckiliyə məruz qalmişlar. Məsəl ücün, XVIII-ci və XIX -cu əsrin ilk yarisina kimi London ve Parisdə “coşmuş“ xəstələri tərbiyəvi məqsəd ilə dəmir barmaqliqlarda saxlayir və pul muqabilində ətrafdakilara nümayiş etdirirdilər. Bazar günlərində isə Bedlam rihi xəstəxanasinda kicik pul muqabilində xəstələri cubuqla döymək icazəsi veriıirdi. Maraqlisi ondadir ki, sonralar Bedlam ifadəsi dəlixana sozunun sinoniminə cevrildi və hal-hazirda son dərəcəli qarişiqliq mənasi daşiyir.

XIX-cu əsirdən Avropada xəstələrə qarşi munasibət yaxşiya doqru dəyişməyə başladi. İnsan hüquqlari konsepsiyasi siyasi və sosiyal sferada İkinci dünya müharibəsindən sonra aktiv işlənib hazirlanmaqa başladi ki, bu da 1948-cu ildə Ümumdünya İnsan Hüquqlari deklarasiyasinin bəyan olmasina gətirib cıxardi.

Buna baxmayaraq hətta əlilliyi olan insan haqlari uğrunda hərəkat çevrəsində belə psixi və intellektual imkanlari məhdud olan insanlara qarşı tarixi olaraq “son həddə çatmış insanlar” kimi münasibət hökm sürür və əsas diqqət fiziki əlillik problemlərinə verilir.

Azərbaycan cəmiyyətində əlillərə, xüsusəndə psixi cəhətdən əlillərə, diqqət və münasibət dəyişilməsini tələb edir.

Ayrı-seçkilik üçün əsas səbəblərdən biri ruhi xəstəliyin sağalmaz olduğu barəsində, ruhi xəstə qaçılmaz olraq ictimai təhlükə daşıdığı haqqinda səhf fikirlər cəmiyyətdə üstünlük təşkil edir. Dunyanin bütün ölkələrində psixiatriya müəssələrində orda olmasi lazim olmayan insanlar qalr.

Diqqətinizə doqquz dəqiqəlik film catdirmaq istəyirik. Ömrünün çox hissəsini xəstəxanada kecirən və onun timsalında bu cür həyata məruz qalan bir çox insanlarin tarixindən bəhs edən qisa bir film.

Ədəbiyyat:
Office or the High Commissioner for Human Rights (OHCHR 1999);
WHO Resource book, 2005;
United Nations Enable;
Human Rights Watch, World report 2012.

Şərhlər